Καταχωρήθηκε 20 December 2010 - 09:39 PM
Ανάγλυφη τοιχογραφία στην Προϊστορική εποχή
Η προϊστορική εποχή αρχίζει με την εμφάνιση του ανθρώπου πριν από 600.000 χρόνια και τελειώνει όταν πλέον αρχίζει να χρησιμοποιείται η γραφή, οπότε αρχίζει η Ιστορική περίοδος. Η εποχή του λίθου τελειώνει το 3.200 π Χ. οπότε ξεκινά η εποχή του Χαλκού, η οποία και τελειώνει το 1100 π Χ.[1] Η Χαλκοκρατία στην Ελλάδα χωρίζεται σε Πρώιμη, Μέση και Ύστερη και περιλαμβάνει τον Ελλαδικό, τον Κυκλαδικό και τον Μινωικό πολιτισμό.
Στο Μινωικό πολιτισμό ανήκει το έργο που θα αντιπροσωπεύσει την προϊστορική εποχή. Είναι «ο Πρίγκιπας με τα κρίνα».
Ο Πρίγκιπας με τα κρίνα. !550πΧ. νεονακτορική φάση. Κνωσός
Ο Πρίγκιπας αρχιερέας Αστερίωνας ή Πρίγκιπας των κρίνων όπως τον βάφτισε ο Έβανς, ανήκει στην Ύστερη εποχή του Χαλκού, στην δεύτερη νεοανακτορική φάση, το 1550 π Χ. Ονομάστηκε πρίγκιπας γιατί θεωρήθηκε ότι αποδίδει τον βασιλιά – ιερέα που ζούσε στο ανάκτορο της Κνωσού. Ο τόπος της εύρεσής του είναι η Κνωσός κ από το 1926 εκτίθεται στο μουσείο του Ηρακλείου.
Από τις σημαντικότερες μινωικές τοιχογραφίες που βρέθηκαν στη Κνωσό, που σώζεται αποσπασματικά(τμήμα του ανώτερου μέρους του σώματος, των χεριών και των ποδιών, της ενδυμασίας και του περίτεχνου στέμματος) και έχει συμπληρωθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος της. Ωστόσο διακρίνεται η προσπάθεια του καλλιτέχνη για φυσιοκρατική απόδοση της μυολογίας κ των λεπτομερειών της ενδυμασίας. Σε χαμηλό ανάγλυφο απεικονίζεται ανδρική μορφή, που βαδίζει αγέρωχα με το κεφάλι ψηλά, προς τα αριστερά σε ένα χώρο κατάσπαρτο από λόχμες και κρίνα, σε απροσδιόριστο ερυθρό φόντο. Φοράει το τυπικό μινωικό περίζωμα σε χρώμα μπλε και άσπρο, σφιχτό, με φαρδιά ζώνη στη μέση, ενώ στην απόληξή του, περίπου στη μέση των μηρών στολίζεται με τρία χρυσά σιρίτια. Στο λαιμό φοράει περιδέραιο, το ίδιο και στους καρπούς των χεριών του. Στην κεφαλή φέρει περίτεχνο στέμμα διακοσμημένο με έξι κρίνα και φτερά παγωνιού. Η Κνωσός άλλωστε είναι το παλάτι των παγωνιών. Η εικόνα του Πρίγκιπα δικαιολογεί απόλυτα και τον όρο «στέμμα των παγωνιών». Τα μαλλιά του είναι μαύρα και πέφτουν στο μέτωπο με κοντούς βοστρύχους, ενώ πίσω οι βόστρυχοι μακραίνουν και πέφτουν μέχρι την πλάτη. Η στάση των χεριών δείχνει ότι ίσως έσερνε με το αριστερό του χέρι ένα ζώο ή κάποιο μυθικό τέρας, γρύπα ή σφίγγα. Το άνω μέρος του σώματος αποδίδεται κατά μέτωπο ή πάντως και με τους δύο ώμους, ενώ τα πόδια και το κεφάλι σε πλάγια όψη.[2]
Η αίσθηση της χάρης και η αγάπη για τη φύση, όπως και η σχέση του ανθρώπου με τη φύση, είναι φανερή και εκφράζεται στις μινωικές τοιχογραφίες, που διατηρούσαν πάντοτε το διακοσμητικό χαρακτήρα τους. Αν και η τεχνική τους παραμένει άγνωστη στις λεπτομέρειες της, πρόκειται για ένα είδος νωπογραφίας που συμπληρώνεται σε κάποια μέρη με τη μέθοδο της ξηρογραφίας.[3] Τα χρώματα εισχωρούσαν στο υγρό επίχρισμα που παρασκευαζόταν κατά στρώματα. Όταν στέγνωνε ο τοίχος, προσέθεταν τα συμπληρωματικά χρώματα με κολλητική ουσία. Το κόκκινο και το πράσινο, το κίτρινο και το γαλάζιο, μαζί με το λευκό και το μαύρο, τα βασικά χρώματα του φάσματος, κατορθώνουν με λιγοστές αναμίξεις και πρόσθετες χρωματικές ποικιλίες να απαρτίσουν μια ζωγραφική αρμονία, ζωηρή και χαρούμενη. Τη χρωματική αυτή σοφία τη συμπληρώνει η σχεδιαστική τελειότητα των μορφών, το καθαρό σχήμα τους, το δυναμικό καμπυλούμενο περίγραμμά τους.[4]
Το ελαφρύ ανάγλυφο που δημιούργησαν οι μινωικοί τεχνίτες, είχε επηρεαστεί από αιγυπτιακά πρότυπα.[5]
Οι ζωγραφιές ήταν δισδιάστατες, αποφεύγοντας την έμφαση στο βάθος της σκηνής και οι ανθρώπινες μορφές ήταν σε φυσικό μέγεθος.[6]
Σε καμιά από τις μινωικές τοιχογραφίες δεν υπάρχουν απεικονίσεις ιστορικών γεγονότων. Προβάλλεται πιο πολύ η αγάπη του φυσικού κόσμου και της κοινωνικής και θρησκευτικής ζωής. Πουθενά δεν υπάρχει αυτό που πίστεψαν πολλοί «η φυσιοκρατική αντίληψη, ο νατουραλισμός».[7]
Η οργάνωση της πολιτικής εξουσίας είχε θεοκρατική βάση. Ο βασιλεύς ήταν παράλληλα και μέγας αρχιερέας και περιστοιχιζόταν από μια ιεραρχία αποτελούμενη από πρόσωπα της βασιλικής οικογένειας, διάφορους τιτλούχους και διοικητικά όργανα. Η λεπτότητα και η χάρη χαρακτήριζαν όλες τις εκδηλώσεις του δημόσιου και ιδιωτικού βίου, όπως φαίνεται από τις παραστάσεις.[8]
Παρά τις επανειλημμένες καταστροφές που σημειώθηκαν κατά την Νεοανακτορική περίοδο, ο Μινωικός πολιτισμός ακολούθησε την ανοδική του πορεία. Όλες οι τέχνες αναπτύχθηκαν και η τέχνη της τοιχογραφίας με θρησκευτικά και κοσμικά θέματα. Τα πλούσια ανασκαφικά ευρήματα βοηθούν την ανάπλαση της τότε ζωής, κατά την εποχή της ακμής της.
[1] Ελλάς, Η Ιστορία και ο Πολιτισμός του Ελληνικού Έθνους από τις Απαρχές μέχρι σήμερα, εκδ. οργ. Πάπυρος, 1997, σελ. 108.
[2] Σακελλαράκης Γ, Ντούμας Χρ., Σαπουνά-Σακελλαράκη Ε., Ιακωβίδης Σ., Η αυγή της Ελληνικής τέχνης, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1994, σελ. 118, 119
[3] Ελλάς, Η Ιστορία και ο Πολιτισμός του Ελληνικού Έθνους από τις Απαρχές μέχρι σήμερα, εκδ. οργ. Πάπυρος, 1997, σελ. 143.
[4] Ανδρόνικου Μ.,Χατζηδάκη Μ., Καραγιώργη Β., Τα Ελληνικά Μουσεία, Εκδοτική Αθηνών Α. Ε., Αθηνα 1974, σελ. 224.
[5] Idem σελ. 225.
[6] Α. Παπαγιαννοπούλου, Δ. Πλάντζος, Κ. Σουέρεφ, Τέχνες Ι: Ελληνικές Εικαστικές Τέχνες, Επισκόπηση Ελληνικής Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομίας, Τόμος Α’, Προϊστορική και Κλασσική Τέχνη, ΕΑΠ, Πάτρα 1999, σελ. 104.
[7] Ανδρόνικου Μ.,Χατζηδάκη Μ., Καραγιώργη Β., Τα Ελληνικά Μουσεία, Εκδοτική Αθηνών Α. Ε., Αθηνα 1974, σελ. 224.
[8] Ελλάς, Η Ιστορία και ο Πολιτισμός του Ελληνικού Έθνους από τις Απαρχές μέχρι σήμερα, εκδ. οργ. Πάπυρος, 1997, σελ. 134.
https://www.retrovisions.gr/index.php/2014-08-15-21-03-07/2014...